Freedom House: Srbija najviše nazadovala na Balkanu

Srbija je balkanska država koja je u najvećoj meri nazadovala u oblasti provođenja demokratskih reformi, ukazuju podaci objavljeni u izvještaju nevladine organizacije Freedom House pod nazivom Zemlje u tranziciji – Od slabljenja demokratije do autoritarne agresije.

Na osnovu navoda iz izvještaja, Srbija treću godinu zaredom ne spada u kategoriju demokratskih država – već među hibridne režime u kojima je, kako navodi Freedom House, vlast zasnovana na autoritarizmu kao posljedici nepotpune demokratske promjene.

Takva vlast istovremeno može da sprovodi političku represiju i raspisuje izbore, prenosi agencija Beta, pozivjaući se na Glas Amerike (VOA).

Freedom House je u dokumentu, između ostalog, analizirao način na koji je potpisan sporazum o izbornim uslovima uoči glasanja koje je u Srbiji održano 3. aprila.

Funkcioneri u hibridnim režimima oslanjaju se na taktiku zavadi pa vladaj da bi oslabili podršku građana opoziciji. Uzmite u obzir Srbiju: pošto nije uspjela da postigne dogovor sa opozicionim strankama u vezi sa ulovima za aprilske izbore, vladajuća Srpska napredna stranka (SNS) nagovorila je neke od opozicionih grupa da potpišu sličan sporazum, čime ih je praktično “vazalizovala”, navodi se u tekstu.

Kosovo ostvarilo najveći napredak

Također, pominje se i pojava ad hoc političkih i građanskih opcija čija je svrha, kako smatra Freedom House, bila slabljenje protivnika naprednjaka.

“U međuvremenu je SNS podržala zelenu političku opciju kako bi smanjila podršku jačajućem ekološkom pokretu u zemlji. Konačno, mediji koji pružaju podršku SNS-u urušavali su jedinstvo unutar opozicionog saveza Ujedinjeni za pobedu Srbije, podstičući neslogu unutar bloka svakom objavljenom vjesti. Ta taktika je glasove za druge partije pretvorila u izgubljene”, navodi se u izvještaju.

Ukupan učinak Srbije smanjen je sa 3,89 na 3,79, što procentualno znači nazadovanje sa 48 posto na 46 posto.

Uz Srbiju, najdrastičnije nazadovanje ostvarila je Bosna i Hercegovina i to u oblastima demokratske vladavine na nacionalnom nivou i civilnog društva.

Država Zapadnog Balkana koja je u 2021. ostvarila najveći napredak je Kosovo – u sferi demokratske vladavine na nacionalnom nivou i pravosuđu, prenosi VOA iz izvještaja Freedom Housea.

Za Kosovo se navodi da nije zabilježilo nazadovanje ni u jednoj oblasti koje kao kriterijume u izvještaju uzima Freedom House.

Slabljenje demokratije

Prema istraživanju Freedom Housea – “većina od sedam zapadnobalkanskih zemalja i dalje se nalaze u kategoriji hibridnih režima ili vlada u tranziciji”, osim Hrvatske, koja je označena kao polukonsolidovana demokratija.

Demokratija u području od centralne Evrope do centralne Azije slabi tokom posljednjih 18 godina.

Freedom House ocjenjuje da bi rat Vladimira Putina, označen kao drski pokušaj zbacivanja slobodno izabrane vlade druge države, mogao bi ubrzati antidemokratske trendove širom Evrope i Euroazije.

Svega šest od 29 država ostalo je u kategoriji konsolidovanih demokratija, što je manje u odnosu na osam iz 2004.

Riječ je o Češkoj, Estoniji, Letoniji, Litvaniji, Slovačkoj i Sloveniji. Čak i u tim državama koje su članice NATO-a i Evropske unije – efekti neliberalizma i korupcije u 2021. godini doprinijeli su pogoršanju učinka.

Izvještaj Zemlje u tranziciji Freedom Housea je godišnji pregled o demokratskim reformama koje je sprovelo 29, nekada komunističkih država Centralne i Istočne Evrope. Ta nevladina organizacija sastavlja ga i objavljuje od 1995.