Onteigening boeren Krimpenerwaard van start: 'Wij zijn niet meer te redden'
25 oktober 2021, 14:56 • 5 minuten leestijd
KRIMPENERWAARD - De gemeente Krimpenerwaard en de provincie Zuid-Holland beginnen dinsdag echt met het onteigenen van een aantal boerenbedrijven in de gemeente. De rechter komt namelijk de situatie op een aantal boerenbedrijven opnemen, zodat deze kan bepalen of en voor hoeveel geld de partijen de boeren uit kunnen kopen. 'Dit is een echt familiebedrijf', vertelt melkveehouder Gert Hogendoorn. 'Wij weten niets anders dan dat we hier zitten. Het wordt geen leuke dag dinsdag.'
De boeren moeten wijken voor een nieuw natuurgebied in de Krimpenerwaard van ongeveer 2250 hectare. Om dit gebied te kunnen realiseren moet landbouwgrond worden omgevormd tot natuur. Grond dat toebehoort aan boeren in de omgeving.
De gemeente is in gesprek gegaan met boeren om hun land over te nemen. Met een deel van de boeren is een overeenstemming bereikt, met een aantal andere boeren niet. Omdat de gemeente Krimpenerwaard wil starten met de aanleg van het natuurgebied, gaat de gemeente over op het onteigenen van het boerenland.
Grondruil of andere regeling
Tot grote woede van de betrokken boeren. 'Het onteigenen van ons bedrijf speelt, met tussenpozen, al 33 jaar', vertelt Hogendoorn. 'In 2016 werden de plannen weer opnieuw concreet en sindsdien zijn we ook weer in gesprek met de gemeente over de verkoop van de grond. Normaal gaat dat bij onteigening in de vorm van grondruil of een andere regeling. Maar nu niet.'
De melkveehouder heeft een bod gekregen van 1,7 miljoen euro, terwijl uit een eigen taxatie een waarde van ruim drie miljoen euro naar voren is gekomen. 'Dat doet ons nog het meeste pijn. We hebben ons erbij neergelegd dat we moeten vertrekken, maar wethouder Vente heeft beloofd dat iedereen schadeloos gesteld zou worden. We willen dat die belofte ook nagekomen wordt.'
Normaal voor wegen of spoorlijnen
Met sommige betrokken bedrijven is een overeenkomst bereikt, maar niet met iedereen. Zoals met Hogendoorn, die een melkveehouderij met zestig koeien heeft in Gouderak. Volgens hem is het voor het eerst dat de gemeente en provincie overgaan tot onteigening voor de aanleg van een natuurgebied. 'Dit gebeurt normaal voor wegen of spoorlijnen. Het is voor het eerst dat dit voor de aanleg van natuur wordt gebruikt.'
Volgens Hogendoorn wordt er in het hele proces te weinig stilgestaan bij de gevolgen voor de boeren. 'In het stikstofdebat wordt heel snel gezegd dat de boeren maar onteigend moeten worden. Maar dat is echt een paardenmiddel. Dit is een familiebedrijf wat vier generaties in de familie is. Wij weten dus niet anders dan dat we hier wonen en werken. Daar wordt wel eens aan voorbij gegaan. Daarom dit ook zo'n pijn, want op deze manier ga je niet met mensen om.'
Proberen ons van ons land te jagen
Het formele proces van de onteigening begint dinsdag. Dan komen deskundigen en de rechter-commissaris naar Gouderak. 'Ze gaan dan een rondje over het weiland maken, zodat ze een beeld kunnen krijgen van de huidige situatie. Het is de eerste stap, want daarna komt de dagvaarding en gaat de echte onteigening beginnen.'
De provincie Zuid-Holland en de gemeente Krimpenerwaard willen een nieuw natuurgebied aanleggen, Veenweiden genaamd. Het moet een 'eeuwenoud cultuurlandschap' worden, waar 'planten- en diersoorten terugkomen die hier vroeger voorkwamen'. Grasland met insecten, broedende weidevogels, slootjes met verbrede, natuurlijke oevers, een hoger waterpeil. In 2026 moet het gebied gerealiseerd zijn en moet de natuur zich vanaf daar uit zelf verder kunnen ontwikkelen.
De melkveehouder heeft zich al neergelegd bij de situatie. 'Wij zijn niet meer te redden', vertelt hij emotioneel. 'Het gaat ons nu nog om de manier waarop. Ze proberen ons voor de halve prijs van ons land af te jagen. Zo voelt het echt. Wij moeten de natuur voor de mensen van de Krimpenerwaard maar betalen en dat is een hard gelag.'
Boeren horen straks ook tot het verleden
De betrokken boeren krijgen volop steun van collega's in de gemeente. Zo hebben boeren al een protest aangekondigd voor dinsdag. 'Op rotondes staan vaak van die kunstwerken die verwijzen naar het verleden', vertelt initiatiefnemer Floor de Jong in West Wordt Wakker. 'Wij gaan hier dinsdag onze trekkers zetten, want als de gemeente zo doorgaat dan horen de boeren straks ook tot het verleden.'
Met de actie willen ze de rechter en andere betrokkenen die dinsdag naar de gemeente komen laten weten hoe belangrijk de boeren zijn. 'We hebben al veel steun gekregen van de inwoners, dus ik verwacht wel dat het druk gaat worden', vertelt De Jong.
Gekozen voor zelfrealisatie
De Jong vindt het belangrijk dat mensen weten hoe de vork echt in de steel zit. Want de gemeente en provincie wijzen op de boeren die wel al akkoord zijn gegaan of hebben gekozen voor zelfrealisatie. Dat houdt in dat de boerenbedrijven de grond in eigendom houden, maar daar zelf een natuurgebied op aanleggen. 'Niet elk bedrijf leent zich hier echter voor. Sommige bedrijven kunnen gewoon niet overleven als ze maar een deel van hun grond kunnen gebruiken.'
Bovendien gaan veel boeren overstag omdat ze weten dat het een uitzichtloos gevecht is. 'Boeren zijn helemaal murw door alle gesprekken en beloftes', vertelt De Jong. 'Dan lijkt het misschien alsof ze vrijwillig een akkoord sluiten, maar dat is zeker niet altijd het geval.'
Omroep West heeft de gemeente Krimpenerwaard gevraagd om een reactie op de nieuwe stap in de onteigening en de protesten van de boeren. Zij hebben echter nog niet gereageerd.
